System monetarny w starożytnym Rzymie.

Dwa tysiące lat p.n.e. Ludzie nie tylko nie wiedzieli, czym są papierowe pieniądze, ale w ogóle nie znali pieniędzy w dzisiejszym rozumieniu tego słowa. Pieniądzem było wszystko to, co w danej społeczności miało uznaną wartość (np. żywność, narzędzia, tkaniny, ozdoby). Stały rozwój wymiany towarowej doprowadził do wyzwolenia w siódmym stuleciu p.n.e. monet i prawie 1600 lat później, w Chinach, pieniądza papierowego.

Monetę wynaleziono prawie jednocześnie w VII w. p.n.e. w kręgu cywilizacji greckiej: w Lidii, położonej na zachodnich wybrzeżach Azji Mniejszej (dziś Turcji), oraz w Argolidzie (Peloponez), państwie Fejdona, do którego należała też bogata w pokłady srebra wyspa Egina. Herodot (ok. 485-ok. 425 p. n.e.), od jego imienia nazwane gygadami. Lidyjskie monety z VII i VI wieku p.n.e. są wykonane z elektronu (stopu złota i srebra), po jednej stronie widać na nich wizerunki byka i lwa, a po drugiej kwadratowe wgłębienie spowodowane niedoskonałą jeszcze techniką bicia. Natomiast w Argolide używano monet srebrnych. Miały one wybity symbol państwowy, którym był żółw morski (zwierze poświęcone bogini Afrodycie), a kształtem przypominały spłaszczoną baryłkę.

Zupełnie niezależnie historia pieniędzy toczyła się w Indiach i Chinach. Mieszkańcy Indii, kilka wieków p.n.e. używali monet w postaci cienkich prostokątnych blaszek srebrnych. Natomiast w Chinach drobne monety miedziane znano podobno już na początku pierwszego tysiąclecia przed naszą erą. W roku 221 p.n.e. cesarz Szy-Huang-ti wprowadził monety okrągłe z kwadratowym otworem pośrodku. Według zbliżonego wzoru bito w Chinach monety do 1912 roku.

Monety upowszechniały się powoli. Na przykład Persowie wprowadzili je sto lat po Lidii, Rzym w IV wieku p.n.e., a Kartagina w III wieku p.n.e. Odtąd monety stały się nieodłącznym składnikiem cywilizacji europejskiej. Przetrwały upadek imperium rzymskiego i wszystkie wstrząsy, jakie później dotknęły państwa chrześcijańskie.

Poniżej przedstawiam wam skąd wywodzi się pojęcie moneta i numizmatyka, opis wybranych monet starożytnego Rzymu i Grecji oraz jakie cechy zachowały się w monetach współczesnych z okresu starożytnego.

Moneta – przeważnie metalowy znak pieniężny, o określonej formie, opatrzony znakiem emitenta. Emitent gwarantował umowną wartość monety. Pierwotnie wartość ta zbliżona była do rynkowej wartości kruszców zawartych w monecie.

Więcej informacji na stronie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Moneta

Numizmatyka (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym. W ostatnich latach coraz częściej za dział numizmatyki uważana jest polityka monetarna (zwalczanie przestępczości monetarnej, polityka emisyjna, obieg pieniądza, jako wyraz świadomych działań emitenta). Pochodzenie słowa numizmatyka nie jest do końca jasne - nie wiadomo, czy pochodzi od łacińskiego nummus, czy też od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu.

Więcej informacji na stronie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Numizmatyka

Wybrane monety używane w starożytnym Rzymie:

Okres od panowania Oktawiana Augusta do panowania Karakalli

Aureus, nummus aureus (złoty pieniądz), denarius aureus – złota moneta rzymska bita od I w. p.n.e. do początków IV w, waga wahała się od 7,85g do 7,28g przelicznik 1 aureus = 25 denarów. Rant gładki.

Aureus Septimius Severus-193-leg XIIII GMV

Denar (łac. denarius, l. mn. denarii) – moneta srebrna. Pierwszy raz wybita w Rzymie ok. 215/214 roku p.n.e.Nazwa pochodzi z łac. deni – po dziesięć, gdyż wówczas miała wartość dziesięciu brązowych asów. Waga wahała się od 3,8g do 3,41 grama.

Denar Marka Antoniusza z 32 r. p.n.e.

As (skr. od łac. assarius) – moneta z brązu, podstawowa jednostka monetarna starożytnego Rzymu, emitowana od początku III wieku przed n.e. Waga wahała się w granicach 11 gram.

As Nerona z zamkniętą świątynią Janusa(65/66 r.)

Okres od panowania Karakalli do panowania Dioklecjana

Binio – określenie złotej monety z czasów cesarstwa rzymskiego oznaczające nominał wartości 2 aureusów (aurei). Binion, czyli dwuaureus wprowadził je cesarz Karakalla jako odpowiednik srebrnego dwudenara (antoniniana). Masa w granicach ok. 7 gram.

Antoninian (łac. antoninianus) – moneta bita w cesarstwie rzymskim, wprowadzona przez Karakallę na początku III w. jako moneta srebrna o wartości 2 denarów.

Antoninian Probusa (276-282)

Okres od panowania Dioklecjana do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego

Argenteus – niewielka (średn. ok. 19 mm) srebrna moneta rzymska wprowadzona reformą Dioklecjana z r. 294 n.e. i pozostająca w obiegu do ok. 310 r. Masa monety 3,42 gramy.

Argenteus cesarza Dioklecjana

Follis lub folis – późnorzymska moneta z brązu, nazwa pochodzi od mieszka, sakiewki, w której pierwotnie noszono zapieczętowane niskowartościowe monety brązowe lub miedziane o ustalonej wadze bądź wartości. Masa takiej monety wynosiła około 10 gram. Po raz pierwszy wprowadził ją Dioklecjan reformą pieniądza z ok. 294 r.

Pełnowartościowy follis Dioklecjana

System monetarny w dobie współczesnego świata

Ewolucja pieniądza wciąż trwa. To co pozostało po starożytności z monet w dzisiejszym świecie to kształt, wizerunek awersu i rewersu, czyli każdy z krajów ma umowne symbole umieszczane na monetach, obowiązujące na danym terenie. Masa monet zależy od tego, z jakiego kruszcu są wykonane.

Jak już wcześniej pisałem, pierwsze monety w starożytności wykonywane były z miedzi, srebra i złota. Wybór tych materiałów był podyktowany tym, że metale te znajdowano w postaci rodzimej, oraz ich odpornością na korozję. Obecnie miedź i jej stopy są nadal stosowane jako materiał na monety. Stopy miedzi, oprócz tego, że są w pełni przetwarzane, mogą mieć różne kolory w zależności od procentowej zawartości miedzi i innych metali. Monety bite z miedzi i jej stopów, dzięki ich podatności do obróbki plastycznej na zimno, są niezwykle odporne na uderzenia i zużycie. Przechodzące z rąk do rąk monety mogą przenosić zarazki chorobotwórcze. Stopy miedzi mają właściwości przeciwdrobnoustrojowe oraz odporność na korozje czego dowodem jest odnajdywanie starożytnych monet, które są w niezmienionym stanie.

W XX wieku pojawił się pieniądz plastikowy, czyli karty kredytowe. Dzięki nim nie musimy nosić plików banknotów lub sakiewek z monetami. Jedynie monety złote i srebrne we współczesnym świecie są bite w celu kolekcjonerskim, mają one różne kształty i wagę. Dzięki takiej różnorodności monet bardzo dobrze rozwinęła się dziedzina numizmatyki.

Ciekawe monety kolekcjonerskie złote i srebrne